Nowe obowiązki wynikające z JPK CIT

Artykuł wyjaśnia, czym jest JPK CIT, kogo i od kiedy obejmują nowe obowiązki raportowania oraz jakie dane księgowe i ewidencje wymagają uporządkowania. Pokazuje też, jak system KLL-ERP wspiera firmy produkcyjne i handlowe w przygotowaniu do JPK CIT (konfiguracja planu kont, spójne dane w modułach, automatyzacja księgowań oraz ciągłe dostosowywanie do zmieniających się przepisów).

Od kilku lat firmy przyzwyczaiły się do różnych struktur JPK (Jednolitych Plików Kontrolnych). Teraz przed działami finansowymi staje kolejne wyzwanie: JPK CIT, czyli obowiązek przekazywania ksiąg rachunkowych dla podatku dochodowego w ustrukturyzowanej, elektronicznej formie.

To zmiana, która dotyka nie tylko przepisów, ale przede wszystkim organizacji pracy księgowości i konfiguracji systemu ERP.

W tym artykule wyjaśniamy, jak podejść do JPK CIT w sposób uporządkowany, z perspektywy firm produkcyjnych i handlowych korzystających z systemu KLL-ERP.

Jednolity Plik Kontrolny obejmuje dziś kilka różnych struktur (m.in. JPK_V7, JPK_FA, JPK_MAG, JPK_KR). Dla większości firm na co dzień najważniejsza jest:

• JPK_V7 – miesięczny plik VAT, obowiązkowo wysyłany do urzędu.
  

Do tej pory informacje z ksiąg rachunkowych były przekazywane w formie pliku JPK_KR, ale tylko na żądanie organu podatkowego, nie było obowiązku stałego raportowania tej struktury co roku.

Wraz z wejściem w życie JPK CIT sytuacja się zmienia: raportowanie danych z ksiąg rachunkowych staje się obowiązkowe, cykliczne i powiązane z rozliczeniem CIT.

Pod pojęciem JPK CIT kryją się przede wszystkim dwie struktury logiczne: 

• JPK_KR_PD – plik obejmujący księgi rachunkowe podatnika wraz z danymi potrzebnymi do rozliczenia podatku dochodowego (dziennik, zapisy kont księgi głównej, zestawienia obrotów i sald oraz informacje podatkowe),
  
• JPK_ST_KR – osobna struktura dotycząca środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (m.in. wartości początkowe, metody i stawki amortyzacji, historia zmian).
  

W praktyce oznacza to, że dotychczasowy JPK_KR „na żądanie” zostaje przekształcony w obowiązkową strukturę JPK_KR_PD, a dodatkowo trzeba będzie raportować szczegółową ewidencję środków trwałych w JPK_ST_KR.

Jednocześnie ustawodawca złagodził pierwotne plany: obowiązek raportowania środków trwałych w JPK_ST_KR został przesunięty, tak aby firmy miały więcej czasu na uporządkowanie ewidencji.

Oba pliki JPK_KR_PD i JPK_ST_KR będą przekazywane w formacie XML bezpośrednio do organów podatkowych, razem z rocznym rozliczeniem podatkowym. 

Nowy model raportowania ma kilka celów:

• zwiększenie przejrzystości rozliczeń CIT,
  
• ułatwienie automatycznej analizy i porównywania danych po stronie KAS,
  
• ograniczenie różnic między danymi w deklaracji CIT a tym, co faktycznie „siedzi” w księgach.
  

Z punktu widzenia firm oznacza to:

• w systemach finansowo-księgowych często trzeba dodać nowe pola i rozszerzyć istniejące rejestry,
• konieczne jest dokładniejsze opisanie i skategoryzowanie kont księgowych,
• bardziej widoczne stają się wszelkie braki i niekonsekwencje w danych kontrahentów oraz środków trwałych.

Nowe struktury są wprowadzane stopniowo, w zależności od wielkości i rodzaju podatnika. Zgodnie z informacją Ministerstwa Finansów, JPK_KR_PD oraz JPK_ST_KR będą obowiązywać:

Od 1 stycznia 2025 r.

• podatników CIT i spółki niebędące osobami prawnymi,
• których przychód w poprzednim roku podatkowym (lub obrotowym) przekroczył 50 mln euro,
• oraz podatkowe grupy kapitałowe.

Od 1 stycznia 2026 r.

• pozostałych podatników CIT i spółki osobowe,
• podatników PIT prowadzących księgi rachunkowe,
• którzy są zobowiązani do przesyłania JPK_V7M (miesięczna ewidencja VAT).

Od 1 stycznia 2027 r.

• pozostałych podatników CIT i spółek niebędących osobami prawnymi,
• oraz pozostałych podatników PIT prowadzących księgi rachunkowe, w tym wysyłających JPK_V7K (wariant kwartalny).
  

Pierwszy raz pliki JPK CIT trzeba będzie złożyć za rok podatkowy rozpoczynający się po wskazanych datach, w terminie złożenia rocznego zeznania, czyli co do zasady do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Z perspektywy działu finansowego i księgowości JPK CIT to przede wszystkim projekt porządkowania danych.

Plan kont i klasyfikacja podatkowa

Nowe struktury wymagają, aby konta księgowe były tak skonfigurowane, by można było jasno wskazać:

• które zapisy stanowią przychody i koszty podatkowe,
  
• jakie pozycje wpływają na podstawę opodatkowania,
  
• gdzie występują różnice podatkowe.
  

Często oznacza to:

• przegląd i uproszczenie planu kont,
  
• uporządkowanie kont „historycznych”,
  
• dodanie znaczników / cech podatkowych, które później będą wykorzystywane przy generowaniu JPK_KR_PD.
  

Dane kontrahentów

JPK CIT bardzo mocno „obnaża” jakość kartotek kontrahentów. W plikach widoczne będą m.in.:

• pełne nazwy firm,
  
• prawidłowe numery NIP,
  
• rozróżnienie na osoby fizyczne / firmy,
  
• powiązanie danych z dokumentami sprzedaży, zakupu i rozrachunkami.
  

Niedokładne opisy, skróty „na własny użytek” czy duplikaty kontrahentów zaczynają być realnym problemem, a nie tylko drobną niedogodnością.

Środki trwałe i WNiP

Struktura JPK_ST_KR wymaga bardzo szczegółowych informacji o majątku trwałym:

• wartości początkowej,
  
• metodzie i stawce amortyzacji,
  
• datach przyjęcia, przemieszczeń, sprzedaży, likwidacji,
  
• powiązaniu ze stosowanymi kontami księgowymi.
  

Jeżeli ewidencja środków trwałych jest prowadzona częściowo „na boku” w arkuszach kalkulacyjnych, to JPK CIT jest silnym argumentem, by przenieść ją do systemu ERP i powiązać z księgą główną.

Przy JPK CIT liczy się nie tylko to, co firma raportuje, ale też jak zbiera i przetwarza dane na co dzień.

Odpowiednio dobrany system ERP powinien:

• wspierać prowadzenie ksiąg rachunkowych wyłącznie w formie elektronicznej,
  
• pozwalać na konfigurację planu kont i dodatkowych cech podatkowych,
  
• integrować dane z wielu obszarów (sprzedaż, magazyn, produkcja, środki trwałe, płace),
  
• umożliwiać przygotowanie plików JPK CIT bez „doklejania” braków w Excelu.
  

Im więcej procesów jest obsługiwanych bezpośrednio w ERP, tym mniejsze ryzyko, że przy generowaniu JPK CIT okaże się, iż część informacji znajduje się w osobnych plikach lub systemach.

System KLL-ERP powstaje w Polsce i od lat jest rozwijany z myślą o firmach produkcyjnych i handlowych. To oznacza, że:

• jest projektowany z uwzględnieniem krajowych przepisów podatkowych i rachunkowych,
• dobrze „rozumie” specyfikę procesów produkcyjnych, magazynowych i sprzedażowych,
• naturalnie łączy dane operacyjne z księgą główną.

W kontekście JPK CIT szczególnie istotne są cztery obszary:

1. Plan kont i podatkowa klasyfikacja danych
2. Spójne kartoteki kontrahentów
3. Ewidencja środków trwałych w systemie
4. Automatyzacja księgowań i integracja modułów

System KLL-ERP jest na bieżąco rozwijany pod kątem nowych struktur JPK_CIT, tak aby klienci mogli w odpowiednim czasie wygenerować wymagane pliki i złożyć deklarację bez konieczności korzystania z dodatkowych narzędzi czy ręcznych obejść. Dzięki dedykowanemu podejściu łatwiej jest też odwzorować specyficzne procesy i schematy księgowe, które później muszą znaleźć odzwierciedlenie w raportowaniu JPK.

JPK_CIT to nie tylko nowy plik do wysyłki, ale realna zmiana w sposobie raportowania ksiąg rachunkowych – wymuszająca lepszy porządek w planie kont, danych kontrahentów i ewidencji środków trwałych. Odpowiednio przygotowany system ERP ma tu kluczowe znaczenie. KLL-ERP, jako polskie, dedykowane rozwiązanie rozwijane indywidualnie pod potrzeby klientów i na bieżąco dostosowywane do wymogów JPK_CIT, pomaga firmom spokojnie przejść przez nowe obowiązki raportowe i skupić się na rozwoju.

Źródło:

https://www.gov.pl/web/kas/struktury-jpk-w-podatkach-dochodowych